تلاش و جستوجوی امدادگران در ترکیه و سوریه برای نجات بازماندگان زلزله مهیب دوشنبه از زیر آوار، بهرغم تاریکی شب و سرمای هوا، همچنان ادامه دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس بامداد سهشنبه ۷ فوریه (۱۸ بهمن) به نقل از مقامهای محلی، تعداد کشتههای زلزله را بیش از چهار هزار نفر اعلام کرد اما با پیدا شدن اجساد بیشتر از زیر آوار، نگرانیها از احتمال افزایش این آمار زیادتر شده است. همزمان سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که شمار قربانیان زلزله در ترکیه و سوریه ممکن است هشت برابر شود.
در حالی که نیروهای امدادگر زیر باران و برف برای نجات بازماندگانی که صدای آنان از زیر آوار شنیده میشود تلاش میکنند، پسلرزههای مداوم هر ۱۰ دقیقه یکبار مناطق آسیبدیده را میلرزاند و عملیات جستوجو را با اختلال مواجه میکنند. سومین زلزله بزرگ بامداد سهشنبه به بزرگی ۵.۸ به ثبت رسید. به گزارش خبرگزاری آناتولی و به گفته یونس سزر، رئیس سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه (آفاد)، پس از زلزله اصلی بامداد دوشنبه، دستکم ۲۴۳ پسلرزه در منطقه به وقوع پیوسته است.
منابع خبری از درماندگی و استیصال خانوادهها برای زنده بیرون آوردن عزیزانشان از زیر آوار خبر دادهاند و میگویند امدادگران یکی پس از دیگری اجساد افراد را از زیر آوار بیرون میکشند.
دهها هزارنفری که تحتتاثیر زلزله بامداد دوشنبه در ترکیه و سوریه بیخانمان شدهاند، شب سخت و طاقتفرسایی را به صبح رساندند. برخی از آنان در حدود ۳۳ کیلومتری کانون اصلی زلزله در مراکز خرید، استادیومها، مساجد و مراکز اجتماعی اسکان داده شدهاند و برخی نیز کنار آوار خانههای خود ماندهاند تا عزیزانشان را نجات دهند.
در پی زلزله مهیب روز دوشنبه، دولت ترکیه تمام مدارس این کشور را تا ۱۳ فوریه تعطیل کرد. دانشگاههای ۱۰ استان آسیبدیده از زلزله نیز در این کشور تعطیل شدند و تمام رویدادهای ورزشی به حالت تعلیق درآمدند. همچنین به دستور رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، در این کشور هفت روز عزای عمومی اعلام شد.
خبرگزاری آناتولی صبح سهشنبه به نقل از سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه اعلام کرد که در اثر دو زمینلرزه شدید در بخشهای جنوبی این کشور دستکم دو هزار و ۹۲۱ نفر در ۱۰ استان ترکیه کشته و حدود ۱۶ هزار نفر زخمی شدهاند.
رسانههای دولتی سوریه نیز از کشته شدن دستکم ۴۴۴ تن خبر دادهاند. با احتساب آمار منابع محلی شمار کشتههای زلزله مهیب دوشنبه از چهار هزار و ۳۰۰ تن فراتر میرود.
زلزله شدید در ترکیه و سوریه در رسانههای جهان بازتاب وسیعی داشت و در شبانهروز منتهی به سهشنبه، ویدیوها و تصاویر آخرالزمانی این رخداد تیتر اول بیشتر رسانههای جهان بود.
جو بایدن، رئیسجمهوری ایالاتمتحده آمریکا، در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، با مردم ترکیه ابراز همدردی کرد و گفت که تیمهای عملیات نجات و امداد آمریکا به ترکیه اعزام خواهند شد.
بر مبنای گزارشهای اولیه، در ترکیه بیش از پنج هزار و ۶۰۰ ساختمان ویران شدهاند و برخی مکانهای عمومی از جمله بیمارستانها نیز آسیب دیدهاند. در شهر اسکندرون، یک بیمارستان فروریخته است.
زلزله دوشنبه در استانهای آسیبدیده سوریه که بیشتر محل سکونت مخالفان دولت مرکزی این کشور است، ویرانیهای زیادی به جا گذاشت. منابع حقوق بشری اعلام کردهاند در این منطقه که بیش از چهار میلیون نفر در آن زندگی میکنند، صدها تن زیر آوار ماندهاند. بسیاری از آنان در ساختمانهایی زندگی میکردند که پیشتر هم در اثر بمباران ویران شده بودند.
استیون گادبی، متخصص بلایای طبیعی در دانشگاه ناتینگهام، به آسوشیتدپرس گفت که دشواری عملیات نجات بازماندگان در مناطق درگیر جنگ داخلی بیشتر است و تلاشها را پیچیدهتر میکند.
بسیاری از کشورها با ترکیه ابراز همدردی کردهاند و کمکهای جهانی آماده سرازیر شدن به سوی این کشور است. تا آنجا که به گفته رئیس سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه، تاکنون ۶۵ کشور جهان برای اعزام تیمهای امداد و نجات به منطقه اعلام آمادگی کردهاند اما به رغم وعده کشورهایی مانند روسیه و اسرائیل، هنوز مشخص نیست آیا برای بازماندگان سوری هم کمکهایی مانند پول و تجهیزات پزشکی ارسال خواهد شد یا خیر.
به گفته استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، ۲۲۴ ساختمان در شمال غرب سوریه تخریب و ۳۲۵ ساختمان از جمله انبارهای کمکرسانی آسیب دیدهاند. سازمان ملل هر ماه به بیش از دو میلیون و ۷۰۰ تن از ساکنان این مناطق کمک میکرد اما اکنون ممکن است این کمکرسانیها مختل شود.
به گزارش رویترز، زمینلرزه بامداد دوشنبه عملیات در مرکز صادرات نفت از بندر جیهان ترکیه را متوقف کرد و جریان صادرات نفت خام عراق و جمهوری آذربایجان نیز در پی آن متوقف شد. همچنین نرخ لیر ترکیه در بازار ارز روز دوشنبه به پایینترین سطح خود رسید و سهام این کشور حدود پنج درصد سقوط کرد.
رجب طیب اردوغان که خود را برای انتخابات سخت در ماههای آتی آماده میکند، زمینلرزه دوشنبه را فاجعهای تاریخی توصیف کرد. گزارش سازمان هلالاحمر و سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه حاکی از آن است که عملیات امدادرسانی بهسرعت انجام میشود.
خبرگزاری آناتولی به نقل از اورهان تاتار، مدیرکل سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه، نوشت که تاکنون ۲۵۰ میلیون لیر یعنی بیش از ۱۳ میلیون دلار از بودجه اضطراری استانها به مناطق آسیبدیده اختصاص داده شده است. همچنین طبق اعلام سازمان هلالاحمر ترکیه در کمتر از ۱۶ ساعت پس از زلزله نخستین برای نزدیک به ۲۳۵ هزار نفر چادر و کانکس اسکان موقت مهیا شده است. بر اساس این گزارش دستکم ۳۱ هزار کانکس و ۶۵ هزار چادر اسکان موقت در منطقه تعبیه شده است.
بامداد دوشنبه ۶ فوریه، زلزلهای به بزرگی ۷.۸ بخشهای زیادی از جنوب ترکیه و برخی استانهای سوریه را لرزاند. شدت این زلزله به اندازهای بود که در فلسطین، عراق، یونان، مصر، لبنان، قبرس، ایران و عربستان سعودی هم احساس شد.
کانون اصلی این زلزله استان قهرمانماراش ترکیه بود. دقایقی پس از این زلزله مهیب، دو پسلرزه دیگر به بزرگی ۶.۶ و ۶.۵ بخشهایی از جنوب ترکیه را لرزاند. کانون اصلی پسلرزهها نیز استان غازیعینتب ترکیه بود و خرابیهای گستردهای در این شهر و شهرهای دیگری از جمله آدنا به بار آورد. حدود ۱۰ ساعت پس از زلزله اول، نیز در ظهر دوشنبه زلزله دیگری با شدت ۷.۵ بار دیگر جنوب شرقی ترکیه را لرزاند.
بر مبنای گزارش سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه این مرگبارترین زمینلرزه این کشور پس از زلزله سال ۱۹۹۹ است که بیش از ۱۷ هزار کشته به جا گذاشت. طبق اعلام این سازمان، هماکنون بالغ بر ۱۶ هزار نیروی عملیات امداد و نجات در منطقه در حال تلاش برای نجات بازماندگان از زیر آوار و امدادرسانی به آسیبدیدگاناند.